Anayasa Mahkemesi, 24 Kasım 2013 Öğretmenler Günü’nde düzenlenen yürüyüşe katılan iki öğretmenin, polis müdahalesi sonrasında yaralanmasına, insan haysiyetiyle bağdaşmayan muamele ve eziyet yasağının, toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkını ihlal ettiğine hükmetti.

Ankara’da 2013’te Öğretmenler Günü nedeniyle Eğitim-Sen sendikasının çağrısıyla Tandoğan Meydanı’nda bir araya gelen öğretmenler, Milli Eğitim Bakanlığı binası önünde basın açıklaması yaptı.

Basın açıklamasının ardından Kızılay’a doğru yürümek isteyen öğretmenlere polis, yürüyüşün izinli olmadığını belirterek dağılmaları konusunda uyarıda bulundu. Uyarıya rağmen dağılmayan öğretmenlere polis, biber gazı ve tazyikli suyla müdahale etti. Müdahale sırasında bir öğretmen gaz kapsülünün sol ayağına isabet etmesiyle yaralandı, bir öğretmen de tazyikli suyun etkisiyle baygınlık geçirdi. Yaralanan öğretmenler, polis hakkında şikayette bulundu.

Olaya ilişkin soruşturma başlatan Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı, kovuşturmaya yer olmadığına hükmetti.

Öğretmenlerin yaptığı itiraz ise Ankara 4. Sulh Ceza Hakimliğince reddedildi. Bunun üzerine, iki öğretmen Anayasa Mahkemesine bireysel başvuruda bulundu.

İNSAN HAYSİYETİYLE BAĞDAŞMAYAN MÜDAHALE

İnsan haysiyetiyle bağdaşmayan muamele ve eziyet yasağının, toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkının ihlal edildiğine hükmeden Yüksek Mahkeme, ihlalin sonuçlarının ortadan kaldırılması için yeniden soruşturma yapılmasına karar verdi.

Toplumsal olaylar karşısında kamu gücünü kullanan kolluk görevlilerinin nasıl davranacağının, hangi şartlarda toplantı ve gösteri yürüyüşüne müdahale edeceğinin yasal güvencelere bağlandığı aktarılan kararda, emniyet güçlerinin zor kullanmaları gerektiğinde nasıl hareket edeceklerine ilişkin de yasal kuralların bulunduğu belirtildi.

Tandoğan Meydanı’nda toplanan ve Kızılay’a kadar yürümek isteyen öğretmenlerin; barışçıl olmayan bir tutum içinde olduklarına, suç işlediklerine, kurulan barikatlara ve polise saldırdıklarına yönelik tespitin bulunmadığına işaret edilen kararda, öğretmenlere karşı kullanılan gücün gerekli olmadığına dikkat çekildi.

ORANTISIZ GÜÇ KULLANILDI

Kararda, müdahale sonrasında bir öğretmenin kemik kırığı oluştuğu hatırlatılarak, bunun da kullanılan gücün orantılılıktan uzak olduğunu gösterdiği kaydedildi. Verilen kararda:

“Başvurucuların barışçıl olmayan eylemler içinde yer aldıkları yönünde soruşturma evrakına yansıyan bir bilgi ya da belge olmadığı gibi kolluk görevlilerine aktif bir direnme sergiledikleri yönünde delil elde edilemediği de kovuşturmaya yer olmadığına dair kararda belirtilmiştir.

Şu halde kolluk görevlilerince toplantıya güç kullanımı ile yapılan müdahalenin, başvurucuların toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkı açısından zorunlu bir sosyal ihtiyaca karşılık geldiği söylenemeyecektir. Müdahale sonucunda başvurucularda meydana gelen yaralanmaların düzeyine bakıldığında müdahalenin orantılı olmaktan uzak olduğu görülmektedir. Bu durumda zorunlu bir sosyal ihtiyacı karşılamayan ve orantılı da olmayan müdahale, demokratik toplum düzeninin gereklerine uygun değildir.” ifadelerine yer verildi. (AA)