2018 Ağustos ayındaki kur şokunun ardından geçen yıl baş gösteren ekonomik daralma Türkiye İş Kurumu’na (İŞKUR) yapılan işsizlik maaşı başvurularına da yansıdı. Geçen yıl işsiz sayısı yüzde 24.2 artışla 4 milyon 396 bine ulaşırken, işsizlik maaşı başvuruları yüzde 18.6 artışla 1 milyon 961 bin 614 kişiye çıktı. Başvuru yapanlardan ise sadece yüzde 13.6’sı maaş alabildi.
DİSK eski Genel Başkanı ve CHP İzmir Milletvekili Kani Beko, işsizlik maaşı başvurularındaki artışa dikkat çekerek, “Bu rakam korkunç” dedi.
TBMM’de yaptığı konuşmada, başvuru sayısının işsizliğin geldiği korkunç durumu gösterdiğini vurgulayan Beko, şunları söyledi:
“İşsizlik Sigortası Fonu’nun 2019 yılı verilerine göre son yılların en yüksek işsizlik ödeneği başvurusu yapılmıştır. Fonun gelirlerinde artış olmasına rağmen ilk defa gelir-gider farkı bu kadar düşük olmuştur. Ülke ağır bir ekonomik kriz yaşamaktadır, işsizlik rakamları da bu durumu açıkça ortaya koymaktadır. İşsizlik verileri cumhuriyet tarihin en yüksek noktasına gelmiştir. Krizin faturası bugüne kadar hep emekçilere kesildi, onlar işsiz kaldı, onların alım gücü düştü. AKP hükümetinin iç ve dış siyasetteki vahim hataları Türkiye’yi bir krize doğru sürüklemiştir. Krizin bedelini ödemeyeceğiz, emekçilerin ödemesine de müsaade etmeyeceğiz.”
YÜZDE 13.6 MAAŞ ALDI
Türkiye İstatistik Kurumu ve Türkiye İş Kurumu (İŞKUR) verilerine göre, İşsizlik Fonu’nun toplam varlıkları 131 milyar 541 milyon 793 bin liraya ulaştı. 2005 yılı itibarıyla fona işsizlik maaşı almak için başvuranların sayısı da 12 milyon 795 bin 785 kişi oldu. Ödenen toplam tutar ise 7 milyon 691 bin 947 kişi için, 31 milyar 289 milyon 415 bin lira oldu. İşsiz sayısı ile işsizlik maaşı alabilenler kıyaslandığında ise tablo daha da kötü. 2019’da işsizlik maaşı almak için 1 milyon 961 bin 614 kişi İŞKUR’a başvurdu ancak sadece 595 bin 783 kişi maaşı almayı başardı.
GAP’A 11.5 MİLYAR TL
İşsizlik Fonu’nun gelirleri yüzde 2 işveren primi, yüzde 1 işçi primi ve yüzde 1 devlet katkısı ile faiz gelirlerinden oluşuyor. 2002’de devreye konulan fondan, 2008-2012 yılları arasında GAP kapsamındaki yatırımlara öncelik vermek kaydıyla ekonomik kalkınma ve sosyal gelişmeye yönelik yatırımlara kullanılmak üzere genel bütçeye 11.5 milyar lira kaynak aktarıldı. 2013 itibarıyla GAP’a bu aktarım yapılmıyor. GAP ise 40 yıldır bitirilemedi. 2013’ten beri para aktarılmayan GAP’a 2008-2013 arasında 11.5 milyar lira harcandı.
